صندوق سرمایه گذاری PE چیست؟

مدیریت انواع صندوق های سرمایه گذاری یکی از تخصص‌های داناک است که با رویکردی نوین و جدید در عرصه سرمایه گذاری ایران در حال رشد و پیگیری است. در این راستا ایجاد و مدیریت صندوق‌های سرمایه گذاری با اشکال و اهدافی جدید در بازار ایران به صورت جدی در دستورکار مدیران سرمایه در سبدگردان داناک بوده است. به همین جهت در این یادداشت به بررسی یکی از مهم‌ترین صندوق‌های سرمایه گذاری نوین که مورد نظر داناک است یعنی صندوق سرمایه گذاری خصوصی (PE) می‌پردازیم.

PE Fund چیست؟

PE Fund یک صندوق سرمایه گذاری است که با افق سرمایه‌گذاری میان مدت و بلند مدت، اقدام به سرمایه‌‌گذاری در شرکت‏هایی با بلوغ نسبی، پتانسیل رشد بالا و ریسک معقول میکند. این صندوق‏ها عمدتاً به شکل Closed-end بوده و عمر محدود دارند. به عبارتی ساختار این صندوق به شکلی است که مبتنی بر استراتژی سرمایه‌گذاری خود اقدام به شناسایی شرکت‏های هدف میکند. حال این شرکت‏ها یا میتوانند شرکت‏های در مراحل میانی چرخه‌ی عمر باشند که در حال رشد بوده و چشم انداز رشد آتی مناسبی دارند و برای PE هایی که سرمایه‌گذاری رشدی انجام می‌دهند اهداف مناسبی برای سرمایه‌گذاری هستند. در شکل دیگر شرکت‏‌هایی که بالغ و رشدیافته هستند و در مراحل پیش از عرضه‌ی اولیه هستند که برای PE ها جذاب هستند. گاهاً PEها به دنبال شرکت‏‌هایی هستند که با مشکلات عدیده‌ای دست به گریبان بوده و به دنبال یک ناجی هستند.

چرا صندوق PE؟

در حال حاضر شرایط اقتصادی مطلوب نیست و احتمال اینکه شرکت‏‌هایی با پتانسیل خوب را به قیمت ارزان خرید بالا است.
شرایط پذیرش شرکت‏ها در بورس در حال تسهیل بوده و بازار سرمایه در حال بزرگ شدن است. لذا پتانسیل عرضه کردن شرکت‏‌های خریداری شده در بورس در دسترس است.
روند کاهش ارزش پول و سیاستهای پولی کنترلی وضع شده سبب رشد نقدینگی در دست سرمایه‌ گذاران شده است که باعث شده در کنار وضعیت نامناسب اقتصادی، شرکت‌‏ها را بیشتر در معرض کسری نقدینگی قرار دهد و این فرصت مناسبی است برای صاحبان سرمایه که اقدام به سرمایه‌گذاری در دارایی ارزش آفرین و حفظ ارزش پول نماید.
شرایط تورمی و کاهش ارزش پول ملی مزیت استفاده از وام را بیشتر کرده است. البته در صورتی که در دارایی مولدی که جریان نقد ایجاد کند.
افزایش نقدینگی در اختیار صاحبان سرمایه و توجه بسیاری به حوزه PE روند رو به رشد سرمایه گذاری های PE را نوید میدهد که هر چه پیش رویم رقابت را برای خرید شرکت‏های مناسب افزایش داده و قیمتها به مرور رشد خواهد کرد. لذا اولین بازیگران، هم از نظر قیمت خرید شرایط بهتری خواهند داشت و هم در صورت شکار شرکت‏های مناسب، میتوانند رقبا را به عنوان اهداف خریدار و یکی از راههای خروج از سرمایه گذاری‌ها ببینند.

انواع صندوق PE

اینکه یک صندوق PE بر چه نوع سرمایه‌گذاری‌هایی متمرکز باشد به استراتژیهای سرمایه‌گذاری مدیر آن صندوق یا PE Firm بستگی دارد. آنچه در این صندوق‏ها متفاوت است عبارت است از نوع شرکت هدف، شکل تأمین سرمایه، عمر شرکت هدف، حجم سرمایه‌گذاری و سایر موارد. در جدول زیر انواع استراتژی صندوق‏های PE و مشخصات و ویژگیهای اصلی هر یک ذکر شده است.

نوع صندوق	عمر شرکت	سرمایه‌گذاری	ویژگیها	توضیحات
خطرپذیر Venture Capital	خیلی کم	کم	ریسک و بازده: بالا قدرت چانهزنی: بالا جریان نقدی: منفی نسبت به نقطه سر به سر: پایینتر تملک: غیر کنترلی	سرمایه گذاری در شرکت‏هایی که Early stage هستند و عموماً جریان نقد منفی دارند.
رشدی Growth Capital	کم	متوسط و زیاد	ریسک و بازده نسبتاً بالا قدرت چانه زنی متوسط جریان نقدی شرکت عمدتاً منفی نسبت به نقطه سر به سر: عمدتاً پایینتر تملک: منعطف (عمدتاً غیر کنترلی)	سرمایه گذاری در شرکت‏هایی که در مرحله‌ی رشد بوده و نیاز به سرمایه برای توسعه و رشد بعدی دارند.
ماقبل عرضه اولیه Mezzanine Financing	متوسط	متوسط و زیاد	ریسک و بازده: متوسط قدرت چانهزنی: متوسط جریان نقدی: عمدتاً مثبت نسبت به نقطه سر به سر: عمدتاً بالاتر تملک: منعطف (عمدتاً غیر کنترلی)	تأمین مالی شرکت‏ها از طریق اعطای وام هایی که عموماً نرخ های بالاتری دارند (به دلیل اولویت پایینتر در بازپرداخت) و شرایط قابل تبدیل بودن به سهام دارند.
خرید اهرمی Leveraged Buyout	زیاد	خیلی زیاد	ریسک و بازده: پایین قدرت چانهزنی: بالا جریان نقدی: مثبت نسبت به نقطه سر به سر: بالاتر تملک: منعطف (عمدتاً کنترلی)	سرمایه گذاری در شرکت‏ها به شکلی که سرمایه‌ی مورد نیاز از طریق اخذ وام صورت گیرد.
خرید در حال شکستها Distressed Buyout	خیلی زیاد	زیاد	ریسک و بازده بالا قدرت چانه‌زنی بالا جریان نقدی احتمالاً منفی نسبت به نقطه سر به سر: عمدتاً پایینتر تملک: کنترلی	سرمایه‌گذاری در شرکت‏هایی که در معرض سقوط و ورشکستگی هستند. هدف از این سرمایه‌گذاری تغییر ساختارهای شرکت هدف و ایجاد تحول در آن است. (Turnaround)